Përdorimi i Teknologjisë së Informacionit dhe Komunikimit (TIK) në bujqësi ka përjetuar një
rritje të rëndësishme në vitet e fundit. TIK në bujqësi është tani një fushë e spikatur që përdor
teknologji inovative për të përmirësuar praktikat bujqësore, për të ulur kostot dhe për të
optimizuar rendimentin. Rrugëtimi i TIK në bujqësi filloi me dixhitalizimin e informacionit dhe
adoptimin e teknologjive të thjeshta si bazat e të dhënave për çmimet e të korrave, parashikimet e
motit dhe teknikat e reja bujqësore. Aktualisht, aplikimet e TIK në bujqësi mbulojnë një spektër
të gjerë duke përfshirë:
o Sensorë dhe Sisteme Monitorimi: Përdorimi i sensorëve për të monitoruar kushtet e
tokës, kulturave, dhe kushtet ambientale si temperaturë, lagështi dhe dritë, që ndihmojnë
në marrjen e vendimeve.
o Automatizimi i Proceseve: Përdorimi i pajisjeve automatike dhe robotike për të kryer
operacione si mbjellja apo korrja me efikasitet.
o Aplikacione Mobile dhe Platforma Online: Zhvillimi i aplikacioneve mobile dhe
platformave online që ofrojnë informacion të vlefshëm në lidhje me kushtet
meteorologjike, çmimet në treg, praktikat e mira bujqësore dhe shërbime të tjera të
nevojshme.
o Përdorimi i Analizës së të Dhënave dhe Inteligjencës Artificiale: Adoptimi i teknologjive
të analizës së të dhënave dhe inteligjencës artificiale për të identifikuar tendenca,
parashikuar kushte të rritjes dhe për të marrë vendime strategjike në sektorin bujqësor.
o Interneti i Gjërave (IoT): Përdorimi i sistemeve të bazuara në sensorë dhe pajisjeve
inteligjente që komunikojnë dhe ndërveprojnë me njëri-tjetrin për të mbledhur dhe
analizuar të dhëna për kushtet e motit, cilësinë e tokës dhe gjendjen e të korrave.
o Blockchain: Përdorimi i teknologjisë së blockchain për të siguruar transparencë dhe
ndjekje të rëndësishme nëpër zinxhirin e furnizimit të produkteve bujqësore.
o E-commerce dhe Tregje Online: Nxitja e tregtisë elektronike dhe zhvillimi i tregjeve
online, duke krijuar mundësi të reja për eksport dhe shpërndarje efikase të produkteve
bujqësore.
Gjithnjë e më tepër bujqësia po ndjek trendet e zhvillimit të TIK dhe për rrjedhojë rezultatet
pozitive janë të dukshme në:
Rritjen e produktivitetit, me përdorimin e makinave dhe pajisjeve moderne për të kryer
detyrat në një mënyrë më efikase dhe të shpejtë, duke lehtësuar punën e fermerëve.
Menaxhimin e burimeve natyrore si uji apo toka duke përdorur sistemet e ujitjes
automatike dhe sensorët e lagështisë dhe temperaturës.
Monitorimin dhe kontrollin e kushteve të tokës ku me anë të përdorimit të dronëve dhe
sensorëve është lehtësuar identifikimi i problemeve të mundshme siç janë sëmundjet e
bimëve, mungesa e ujit, ose ndryshimet e kushteve të motit.
Parashikimin e kushteve të rritjes së kulturave, në identifikimin e trendeve në treg, dhe në
përdorimin e strategjive të menaxhimit të burimeve me më tepër saktësi dhe efikasitet.
Edhe në Shqipëri, ka një rritje të interesit për përdorimin e TIK në përmirësimin e operacioneve
bujqësore dhe rritjen e produktivitetit. E ardhmja e TIK në bujqësi duket premtuese, me
përparime të vazhdueshme për të sjellë zgjidhje inovative, duke kontribuar në modernizimin dhe
rritjen e sektorit bujqësor në vend. Nga sensorët për monitorimin e të korrave deri te teknologjia
blockchain për sigurimin e zinxhirëve të furnizimit, reflektohet trendi i zhvillimit të TIK dhe
perspektiva e rëndësisë së tij në vitet në vijim. Ndërsa vazhdojmë të eksplorojmë dhe adoptojmë
TIK, i afrohemi një të ardhmeje ku bujqësia është e zgjuar, e qëndrueshme dhe gjithëpërfshirëse.
MSc. Megi Marku
Departamenti: “Matematikë dhe Informatikë”
Fakulteti i Ekonomisë dhe Agrobiznesit
