TRAJTIMI TERMIK I DRURIT

1. Çfarë është druri i modifikuar termikisht?

Druri është material i rinovueshëm dhe padyshim me shumë vlerë, që ka nje përdorim të gjerë në fusha të ndryshme. Megjithatë, druri karakterizohet nga një numër disavantazhesh për shkak të natyrës së tij higroskopike (tkurrjes e mufatjes shkaktuar nga avullimi dhe thithja e lagështirës në varësi të kushteve të mjedisit) si dhe qëndrueshmërisë së ulët natyrale të një sërë speciesh drusore ndaj sulmeve biologjike të kërpudhave dhe insekteveksilofage. Këto karakteristika të drurit limitojnë aplikimet e tijnë mjedise me lagështirë.

Modifikimi termik i drurit është një proces shkencor që ndryshon karakteristikat, përbërjen kimike, strukturën dhe performancën e tij në nivel qelizor, ndryshon shumë veti fizike, mekanike dhe kimike të drurit si: stabiliteti dimensional, përmbajtja e lagështisë së ekuilibrit, ngjyra e drurit, rezistenca në përkulje, fortësia, qëndrueshmëria biologjike etj. Druri termikisht i modifikuar paraqitet si nje material që në fund të ciklit të jetës së tij nuk paraqet rrezik mjedisor.

Nga pikëpamja e performancës, ndryshimet më të mëdha themelore në të gjithë drurët e modifikuar termikisht janë: a) rritet stabiliteti dimensional i tij; b) ulen nje sere vlerash te rezistencave mekanike, dhe c) procesi ndryshon kimikisht perberesit kryesore te murit qelizor, duke e bërë drurin e modifikuar më rezistent ndaj kalbjes. Ky trajtim realizon zgjerimin e  fushës së përdorimit të materialit drusor.

Cili është përfitimi i drurit të modifikuar termikisht?

Procesi i modifikimit termik të drurit ndikon drejtpërsëdrejti në stabilitetin dimensional tëdrurit duke i dhënë atij vlerat e ulura tëtkurrjes dhe mufatjes. Kjo veti është veçanërisht e rëndësishme gjatë aplikimit tëmaterialit drusor në ambiente të jashtme si në veranda, mole, veshje fasade, konstruksione të jashtme druri etj.

Përfitimi tjetër i rëndësishem i procesit të trajtimit termik tëdrurit është rritja e qëndrueshmërisë natyrale te tij si pasoje ndikimit direkt që ai ka murin qelizor dhe vecanërisht mbi celulozën dhe hemicelulozën, degradimi i të cilave, e bën drurit më rezistent nga prekja e kërpudhave dhe insekteve të drurit.

Disa nga përdorimet më të njohura të drurit termikisht të modifikuar janë:

• veshje e jashtme në ndërtesa

• panele për veranda

• elemente drusorë për tenda druri

• përdorime të jashtme arkitektonike të drurit për

  reduktimin e nxehtesisë në fasadat e ndërtesave

• veshje të brendshme,  

• sauna      

• mobilje

• dysheme

• veranda të brendshme

• kopshte të brendshme etj

             

Me një gamë shumëplanëshe aplikimesh të brendshme, druri i trajtuar termikisht, përdoretpër strukturën e tij të gjallë, pamjen tërheqëse dhe tonet natyrale kafe. Ai është material ndërtimi i qëndrueshëm dhe optimal, është jo toksik dhe pa rrëshirë, me termoizolim të shkëlqyer. Nëpërmjet tij realizohendizajne koherente në të gjithë hapësirat, ku pjesët e jashtme dhe të brendshme mund të ndërveprojnë pa probleme. Druri i trajtuar termikisht mund të lyhet, është rezistent ndaj gërvishtjeve dhe mund të zumparohet për të zbuluar teksturenorigjinale të drurit. Lloje të ndryshëm druresh mund të trajtohen termikisht dhe performanca e tyre varet nga lloji i drurit dhe metoda e trajtimit termik. Disa nga llojet halore që trajtohen termikisht janë pisha, bredhi etj, ndërsa nga llojet fletrorëpërmendim ahun, lisin, panjën, frashëri, plepi etj

Proceset e trajtimit termik te drurit jane objekt i nje projekti ne kuader të bashkëpunimit shkencor dhe teknologjik  ndërmjet Agjencisë Kombëtare të Kërkimit Shkencor dhe Inovacionit në Shqipëri dhe Qendrës Kombëtare të Kërkimeve – (Centro Nazionale di Ricerca) – CNR” Itali dhe Fakultetit te Shkencave Pyjore, Departamenti i Industrise se Drurit, me titull “Procese dhe teknika të trajtimit ekologjik të drurit për përmirësimin e vetive të tij. Modifikimi termik me metodën e vakumit: teste eksperimentale bilaterale për përcaktimin e kinetikës së humbjes së masës” 

Nga e majta në të djathtë, Togni (UNI-DAGRI), Thoma, Çota(DID-UBT), Allegretti (CNR-IBE) dhe Peri (DP-UBT)

Foto nga vizita e nje grupi pedagogësh të Departamentit të Industrisë së Drurit në Departamentin e Shkencave Teknologjike, Agrare, Ambientale dhe Pyjore, të Universitetit të Firences, Itali.

Më sipër dy nga pajisjet për trajtimin termik të drurit në laboratorin e DAGRI të Universitetit të Firences.

Prof. Asoc. Holta Çota

Departamenti Industrisë së Drurit

Fakulteti i Shkencave Pyjore