Në tabelat e krahasimit të preparative mbrojetë së bletëve ndaj Varroatozës (e paraqitur në shkrimet e më parëshme), Timoli qëndron në krye me 5 yje. Vleresimi i efektit tij, krahasimisht me lëndët e tjera që janë në përdorim në bletarinë botërore, qëndron në: lëndë biologjike, veprimin e shpejtë, nuk lë pasoja në bletë, prodhimimin e mjaltit, përdoret në çdo kohë. Mjafton që temperatura të mos jetë më shumë se 25 -28 gradë Celciusdhe jo më poshtë se 13-14 gradë Celcius. Përdorimi është i thjeshtë, dhe me kosto disa herë më të pakët në krahasim me barnat e prodhuara e paketuara dhe perdorur deri tani/me lëndëbazë timoli. Për shkak të toksicitetit të tyre të lartë ndaj bletëve e lëndëve të ndryshme ndaj parazitit (perdorimi i timolit pluhur) projekt gjerman i monitorimit të bletëve përfaqëson një qasje unike në mbarë botën për analizën e humbjeve jashtëzakonisht të larta të dimrit.
Projekti u krijua si një bashkëpunim i ngushtë midis bletarëve dhe shkencëtarëve të bletëve duke mundësuar monitorimin e kolonive të menaxhuara nga bletarët “normalë” të cilët vazhduan të praktikojnë rutinën e tyre të zakonshme të bletarisë.
Për të siguruar një kontroll të qëndrueshëm të varroatozës pa efekte të dëmshme si p.sh shfaqja e mbetjeve toksike në produktet e koshereve, u testua trajtimi me timol pluhur, gjatë një kërkim 2-vjeçar. Trajtimi përbëhej nga 4 aplikime identike të kryera në intervale 2-ditore në familjet e bletëve me pak ose aspak pjellje. Në të gjitha koshere gjatë të dy viteve, popullatat e marimangave u reduktuan në mënyrë drastike si pasojë e trajtimit (96.77%) varroave që tregon se timol ia vlen të studiohet më tej. Shkalla e rënies së varroa ishte më e larta në orët e para menjëherë pas çdo aplikimi e ndikuar pozitivisht nga temperaturat e jashtme.
Shtimi i sheqerit të në timol dukej se rriti efektivitetin dhe shkallën e rënie të parazitëve. Timoli ka fekte të rëndësishme.Trajtimet janë mënyra më efektive dhe më e shpejtë për të kontrolluar sëmundjen. Rezultatet e deritanishme të marra me substanca kimike nuk duhet të pengojnë më tej përpjekjet për të gjetur një zgjidhje, si tolerancë ia vlen të studiohet më tej. Shkalla e rënies varroave ishte më e larta në orët e para, menjëherë pas çdo aplikimi dhe u ndikua pozitivisht nga temperaturat e jashtme. Shtimi i sheqerit në timol dukej se rriti efektivitetin dhe shkallën e rënies së varroave. APIVAR vepron si një tymosës për të vrarë varroat. Ashtu si shumica e trajtimeve natyrale, ky produkt është i ndjeshëm ndaj temperaturës. Përdoreni dy herë në intervale 2-javore për të përfundua kontrollin evarroe.
Sqarim: Ekziston një ndryshim midis Apivar dhe Api Life VAR. Njëra është një kimikat sintetik dhe tjetra është një trajtim më i butë me bazë vajrash esencialë. Të dyja janë miratuar për përdorim. Api Life Var (timol, vaj eukaliptol, mentol, kamfor) Api Life VAR është një tjetër pretendent për trajtimin më të mirë.Ky produkt përmban një jastëk sfungjer të gjelbër të ngopur me vajra. Api Life Var është një tymosës.Trajtimi përfshin vendosjen e jastëkëve 3 herë në intervale 7 ditore. Gama e prauneshme e temperaturës është midis 15-30 gradë.Temperaturat e larta gjatë periudhës së trajtimit mund të shkaktojnë përçarje serioze të familjes duke përfshirë largimin e bletëve nga kosherja.
Shënim: përdorimi i produkteve të parapërgatitura me timol kanë kosto të lartë. Studiusit kanë arritur në një mendim tëpërbashkët se vitet e fundit, përdoren mjete, lëndë të ndryshme,ushqim që e kanë rritur ndjeshëm koston e mbajtjes së bleteve. Një prej elementëve që shtonin kostot ishte edhe përgatitja eekutive me sfungjer të ngopur me timol, etj. Eksperimentimi me timol pluhur, është shumë herë me i lirë, ishte një zgjidhe me kosto të ulët.
Si behët trajtimi në praktikë:
Trajtimi bëhet katër herë një lloji. Për çdo kornizë, jepet njëdozë 0.5 g timol (0.5 gr timol për 3000 bletë). Aplikimet me pak ose pa pjellje. Ka bletarë që e përziejnë me sheqer Timol dhe sheqer pluhur (1:1 ë/ë) jepen në vend të timolit vetëm.
Rezultatet. Trajtimi me timol pluhur shkaktoi një rënie dramatike në popullatën e parasite, përqindja e efektivitetit ishte e lartë 99% në shumicën e familjeve. Shtimi i sheqerit pluhur në timol shkaktoi në tre orët e para pas trajtimit një rritje e konsiderueshme e rënies
Sqarim: Vitet e fundit po perdoret me sukses ne disa bletore dhe tek ne. Përdore me një metodë të thjeshtuar: merret 6-8 g timol pluhur mbështillet mirë me një garzëe dhe futet midis kateve.Efekti fillon qq në minutat e para dhe lihet 2 ditë (pas kësaj periudhe nuk ka efekt), dhe ky trajnim përsëritet deri 4 herë.
Agim NELAJ, Mjek Veterinar
