Ndikimi i ndryshimeve klimatike në resurset gjenetike të bimëve

Ndryshimet klimatike kanë një ndikim rëndësishëm negativ mjedis dhe resurset gjenetike bimëve (RGJB), shpeshduke çuar shqetësime tilla si thatësira, përmbytjet dhesëmundjet. Ndryshimet modelet e reshjeve dhe ngjarjetekstreme motit ka ngjarë zvogëlojnë rendimentet e bimëve kultivuara shumë zona. Për tepër, rritja e nivelit detit, duke shkaktuar humbje tokës bregdetare dhedepërtim ujit kripur, gjithashtu çon varfërimin e bimëve kultivuara.

Fig.1. Koleksioni fushor Valias (kulturat e perimeve)

Kjo do ndikojë shpërndarjen e RGJB, dhe kashumë ngjarë ndryshojëfizionominë e tyre. Sipas PanelitNdërqeveritar për NdryshimetKlimatike ekziston një nivelmesatar besimi se nësetemperaturat rriten me 2 °C ose shumë mbi nivelet e fundit shekullit njëzetë, pa përshtatje, prodhimi ikulturave kryesore botë (gruri, orizi dhe misri) do ndikohen negativisht si rajonet tropikale ashtu edhe ato buta, megjithëse disa vende mund përfitojnë. Ka prova se ndryshimi i klimës tashmë ka ndikuar negativisht rendimentet e grurit dhe misrit shumë rajone. Ndryshimetklimatike do ndryshojnë shpërndarjen e tokës përshtatshme për kultivimin e shumë kulturave. Parashikohetse Afrikën Sub-Sahariane, Karaibe, Indi dhe Australinëveriore, sasia e tokës përshtatshme për prodhimin e bimëve kultivuara do bjerë, ndërsa do ketë përfitime Shtetete Bashkuara veriore Amerikës, Kanadaja dhe pjesa e madhe e Evropës.

Fig.2. Koleksioni fushor Valias (kulturat e pemëve frutore)

Për mijëra vjet, fermerët kanëpërshtatur bimët e kultivuara dhesistemet e tyre mbjelljesndërsa kushtet mjedisore kanëndryshuar. Megjithatë, shpejtësiadhe kompleksiteti i ndryshimeveklimatike shkaktuara nganjeriu ka ngjarë paraqesin sfida paprecedentë. Do nevojiten varietete reja kulturash, dhe disa raste fermerëtdo duhet kalojnë rritjen e llojeve reja kulturave. Zonat janë aktualisht pasigurta për ushqimin do preken keq dhe do kenë nevojën madhe përvarietete reja kulturash janë tolerante ndaj thatësirës, temperaturave larta, përmbytjeve, kripësisë dhe ekstremeve tjera mjedisore. Përveç ndikimeve tij bimët e kultivuara, ndryshimet klimatike do ndikojnë aftësinë e shumë specieve bimore egra për mbijetuar vendndodhjet e tyre aktuale.

 

Ndërsa është e qartë se ndryshimi i klimës do sjellëkërcënime shtesë për diversitetin e bimëve kultivuara dhe egra, pak studime kanë hetuar mënyrë specifike erozioningjenetik kontekstin e ndryshimeve klimatike. Disa ngaqendrat e diversitetit racave tokësore shtrihen rajone janë ndër ato rrezikuara nga ndryshimet klimatike. Me ndryshimin e kushteve, racat e tokës ka ngjarë humbasinpasi fermerët i zëvendësojnë ato me raca tjera tokësore, osevarietete përmirësuara, përshtaten mirë me kushtet e reja.

Fig.3. Puccinia graminis f. sp. tritici në kulturën e grurit

Ana tjetër është se shumë raca tokësore kanë karakteristika janë potencialisht me vlerë madhe përshtatjen e bujqësisë ndaj efekteve ndryshimeve klimatike. Është e mundur kjo mund çojë një kërkesë madhe përdisa toka dhe duke kontribuar kështu mbijetesën e tyre. Sëmundjet dhe dëmtuesit e bimëve ndikohen shumë ngaklima. Gama gjeografike e shumë patogjenëve dhe vektorëve sëmundjeve kufizohet nga faktorë klimatikë si temperaturate ulëta dimrit. Për shembull, një studim ka treguar se temperatura e lartë e dimrit (-6 °C kundrejt -10 °C) rritmbijetesën e kërpudhave ndryshkut (Puccinia graminis) dhe se kjo çon ndikime serioze sëmundjeve lloje ndryshme barishteve. Temperaturat lartashkurtojnë intervalin e gjenerimit shumë lloje patogjene, duke u mundësuar atyre evoluojnë shpejt.

Patogjenët nuk do përfitojnë domosdoshmërisht ngandryshimet klimatike. Ashtu si bimët, ato mund mos jenë gjendje migrojnë ose përshtaten mjaft shpejt ndërsakushtet mjedisore ndryshojnë. Megjithatë, shumica e patogjenëve do kenë një avantazh ndaj bimëve për shkak intervaleve shkurtra gjenerimit dhe shumë raste aftësisë tyre për lëvizur me shpejtësi distanca gjatanëpërmjet shpërndarjes erës.

Shto Koment

Na Ndiqni në: