Bioterrorizmi është lëshimi i qëllimshëm i agjentëve biologjikë, si bakteret, viruset ose toksinat, për të shkaktuar dëme te njerëzit, kafshët ose bimët. Një nga targetet kryesore të bioterrorizmit është zinxhiri i furnizimit të ushqimit. Siguria e ushqimit është një shqetësim kritik në botën moderne dhe çdo kontaminim i qëllimshëm ose aksidental i ushqimit mund të ketë pasoja të rënda për shëndetin publik dhe sigurinë kombëtare.
Bioterrorizmi mund të marrë shumë forma, nga kontaminimi i qëllimshëm i ushqimit me baktere ose viruse vdekjeprurëse deri te përdorimi i toksinave ose kimikateve për të shkaktuar dëm nëshëndet. Efektet e sulmeve të tilla mund të jenë shkatërruese, duke çuar në përhapje të sëmundjeve, vdekje dhe pasojaekonomike. Prandaj, garantimi i sigurisë ushqimore është një aspekt kritik i shëndetit publik dhe sigurisë kombëtare.
Zinxhiri i furnizimit të ushqimit është kompleks, me faza të shumta nga prodhimi deri në konsum. Cënueshmëria e zinxhirit të furnizimit të ushqimit nga bioterrorizmi mund të ndryshojë në varësi të fazës së prodhimit ose shpërndarjes. Për shembull, produktet bujqësore si frutat dhe perimet mund të jenë të ndjeshme ndaj ndotjes me agjentë biologjikë në terren, ndërsa ushqimet e përpunuara targetohen gjatë prodhimit ose shpërndarjes.
Vitet e fundit, në mbarë botën janë raportuar shumë incidente të kontaminimit të ushqimit që tregojnë rrezikun e mundshëm të bioterrorizmit dhe nevojën për vigjilencë të shtuar në mbrojtjen e zinxhirit të furnizimit ushqimor.
Për të parandaluar bioterrorizmin në zinxhirin e furnizimit ushqimor, duhen marrë disa masa. Së pari, është thelbësore të forcohen sistemet e mbikëqyrjes dhe të paralajmërimit të hershëm për të zbuluar çdo model të pazakontë të sëmundjeve të shkaktuara nga ushqimi. Së dyti, është e nevojshme të përmirësohet gjurmueshmëria e produkteve ushqimore për të siguruar identifikimin dhe kontrollin e shpejtë të çdo incidenti kontaminimi. Së treti, është thelbësore të përmirësohet siguria e objekteve të prodhimit të ushqimit, rrjeteve të shpërndarjes dhe sistemeve të transportit.
Përveç këtyre masave, rritja e bashkëpunimit midis aktorëve të ndryshëm, duke përfshirë agjencitë qeveritare, prodhuesit e ushqimit, përpunuesit dhe shitësit me pakicë, është thelbësore. Një qasje e koordinuar është e nevojshme për të adresuar sfidat komplekse të bioterrorizmit në zinxhirin e furnizimit ushqimor. Një strategji e tillë duhet gjithashtu të marrë parasysh pasojat ekonomike, sociale dhe politike të çdo incidenti kontaminimi.
Referencat:
Centers for Disease Control and Prevention. (2018). Bioterrorism Agents/Diseases.
World Health Organization. (2017). Bioterrorism.
Departamenti i Drejtimit të Agrobiznesit, FEA, UBT
