A mund të zëvendësohen punëtorët nga robotë dhe makineri me inteligjencë artificiale?
Me sa duket Po! Sipas një artikulli të publikuar nga Forumi Ekonomik Botëror (World Economic Forum), një kompani izraelite, Tevel Aerobotics Technologies, ka shpikur një robot autonom fluturues (FAR) i cili përdor inteligjencën artificiale (AI) për të identifikuar dhe mbledhur fruta gjatë vjeljes. Roboti mund të punojë 24 orë në ditë dhe mbledh vetëm frutat e pjekura.
Këta dronë robotë përdorin inteligjencën artificiale për të identifikuar frutat e pjekura dhe të ndajnë veç ato të dëmtuarat. Duke punuar 24 orë pa ndalim ditë e natë këto punonjës të kohëve moderne jo vetëm kalojnë disa herë rendimentin e njerëzve por dhe kanë zero firo në produkt. Pas përfundimit të plotë të vjeljes, të njëjtët robotë bëjnë dhe krasitjen duke eliminuar totalisht nevojën për fuqi punëtore në këto procese.
Vitin e kaluar, me kufizimet e udhëtimit të vendosura për shkak të pandemisë COVID-19, qeveritë në të gjithë Evropën u bënë thirrje atyre që kishin humbur vendet e tyre të punës në pandemi për të ndihmuar në vjeljen e prodhimeve bujqësore. Spanja dhe Italia madje ofruan t’u lejojnë emigrantëve të paligjshëm të drejtën për të punuar si vjelës.
Kjo risi teknologjike ishte një përgjigje e drejtpërdrejtë ndaj mungesave të fuqisë punëtore. “Asnjëherë nuk ka duar të mjaftueshme për të mbledhur fruta në kohën e duhur dhe koston e duhur. Fruti lihet të kalbet në pemishte ose shitet në një pjesë të vlerës së tij kulmore, ndërsa fermerët humbin miliarda dollarë çdo vit,” thotë kompania Tevel.
Roboti FAR përdor algoritme të perceptimit të AI për të lokalizuar pemët frutore dhe algoritmet e shikimit për të gjetur frutat në mes të gjetheve dhe për të klasifikuar madhësinë dhe pjekurinë e tyre. Roboti më pas punon mënyrën më të mirë për t’iu afruar frutave dhe për të qëndruar pa u lëkundur ndërsa krahu i tij mbledh frutat.
Dronët janë në gjendje të punojnë pa u penguar me njëri-tjetrin pasi operojnë sipas një truri të vetëm digjital autonom.
Tevel këmbëngul se robotët e saj janë krijuar për të plotësuar mbledhësit njerëzorë të frutave e kurrsesi jo për t’i zëvendësuar ata. Kompania pretendon, se në rang global, do të ketë një mungesë prej pesë milion mbledhësish deri në vitin 2050 dhe thotë se dronët e saj do të sigurojnë që 10% e frutave aktualisht të mbetura pa mbledhur çdo vit do të vilen të gjitha në të ardhmen.
Kombet e Bashkuara kanë caktuar 2021 si Vitin Ndërkombëtar të Frutave dhe Perimeve, me një fokus në inovacionin dhe teknologjitë e përmirësuara për të rritur efikasitetin dhe produktivitetin e frutave dhe perimeve, si dhe për të zvogëluar humbjet dhe mbetjet.
Vitin e kaluar, raporti i Forumit Ekonomik Botëror, Sistemet Ushqimore të Drejtuara nga të Dhënat për Rezistencën ndaj Krizave (Data-Driven Food Systems for Crisis Resiliency), evidentoi se teknologjia duhet të përdoret për ta bërë bujqësinë më të qëndrueshme pas COVID-19 dhe bëri thirrje për një “ekosistem inovacioni” për të nxitur zhvillime të reja.
Erald Lamja për Ubgreen.al
* Erald Lamja ka një eksperiencë rreth 20 vjeçare si ekspert i komunikimit dhe zhvillimit ekonomik me projekte e donatorë të ndryshëm në fushën e bujqësisë, sistemeve të informacionit, marketingut të produkteve bujqësore dhe ushqimore, zhvillimit ekonomik, etj.
